Wodór jako paliwo przyszłości

Image
Projekt „Innowacje w edukacji VET" dofinansowany przez Unię Europejską
Image

Wprowadzenie do tematyki WQ

Wodór jest obecnie uznawany za jedno z najważniejszych alternatywnych źródeł energii, które może odegrać kluczową rolę w dekarbonizacji wielu sektorów, w tym przemysłu i transportu. Dzięki wysokiej wydajności energetycznej oraz bezemisyjnemu charakterowi, wodór zyskał przydomek "paliwa przyszłości". Jego największą zaletą jest to, że podczas spalania emituje wyłącznie wodę, co czyni go wyjątkowo przyjaznym środowisku źródłem energii. Wodór można pozyskiwać na kilka sposobów, w tym poprzez elektrolizę wody przy użyciu energii odnawialnej, co pozwala na uzyskanie tzw. zielonego wodoru.

Niemniej jednak, masowe wdrożenie wodoru jako paliwa wiąże się z licznymi wyzwaniami. Produkcja wodoru, zwłaszcza w sposób przyjazny środowisku, jest nadal kosztowna i wymaga znacznych nakładów energii. Problemem jest także magazynowanie i transport wodoru, ponieważ jest on wysoce łatwopalny i wymaga specjalistycznej infrastruktury. Mimo tych trudności, wodór może w przyszłości stanowić kluczowy element globalnego systemu energetycznego, szczególnie w krajach dążących do neutralności węglowej.

Rozwój technologii wodorowych jest wspierany przez rządy i organizacje międzynarodowe, które widzą w nim rozwiązanie wielu problemów związanych z emisją CO₂ i zmianami klimatu. Wodór może być stosowany w pojazdach na ogniwa paliwowe, przemyśle ciężkim oraz jako środek magazynowania energii, co czyni go wszechstronnym paliwem o szerokim zakresie zastosowań.

Zalety i wady wodoru jako paliwa przyszłości

Zalety:

Bezemisyjność: Wodór jest paliwem czystym – spalany lub używany w ogniwach paliwowych emituje tylko wodę, co znacząco zmniejsza wpływ na środowisko i poprawia jakość powietrza.

Wysoka wydajność energetyczna: Wodór ma jedną z najwyższych gęstości energii na jednostkę masy, co sprawia, że jest bardzo efektywnym nośnikiem energii. W połączeniu z ogniwami paliwowymi, może zapewniać większy zasięg i dłuższy czas pracy niż baterie.

Wszechstronne zastosowanie: Wodór można stosować w różnych sektorach – od transportu (pojazdy, statki, samoloty) po przemysł ciężki, taki jak produkcja stali i cementu, a także jako sposób magazynowania energii.

Możliwość produkcji z różnych źródeł: Wodór można wytwarzać z różnych surowców, takich jak gaz ziemny, biomasa oraz woda. Produkcja "zielonego wodoru" z energii odnawialnej (np. z elektrolizy przy użyciu energii słonecznej lub wiatrowej) umożliwia pozyskiwanie go w sposób zrównoważony.

Rozwiązanie problemu magazynowania energii: Wodór może pełnić rolę magazynu energii odnawialnej, co jest szczególnie istotne w kontekście niestabilnych źródeł, takich jak wiatr i słońce. Może być produkowany, przechowywany, a następnie wykorzystywany w momencie zwiększonego zapotrzebowania na energię.

Wady:

Wysokie koszty produkcji i infrastruktury: Produkcja wodoru, zwłaszcza "zielonego", jest kosztowna, a budowa infrastruktury do jego dystrybucji (stacje tankowania, systemy magazynowania) wymaga znacznych inwestycji.

Trudności w magazynowaniu i transporcie: Wodór jest łatwopalny i trudny do przechowywania, ponieważ wymaga wysokiego ciśnienia lub bardzo niskich temperatur. Transport wodoru również stanowi wyzwanie, co komplikuje logistykę jego wykorzystania na szeroką skalę.

Niska gęstość energetyczna na jednostkę objętości: Choć wodór jest bardzo energetyczny na jednostkę masy, jego gęstość energetyczna na jednostkę objętości jest niska, co oznacza, że wymaga specjalnych, dużych zbiorników, co ogranicza zastosowanie w niektórych pojazdach.

Uzależnienie od paliw kopalnych: Obecnie większość wodoru produkowana jest z paliw kopalnych, takich jak gaz ziemny, co generuje emisję CO₂. Przejście na ekologiczny, zielony wodór jest więc wciąż wyzwaniem.

Bezpieczeństwo: Wodór jest bardzo łatwopalny i wybuchowy, co wiąże się z ryzykiem w razie wypadku. Wymaga to zastosowania zaawansowanych zabezpieczeń, które są kosztowne i technologicznie wymagające.

Informacje dla nauczyciela

WebQuest został opracowany dla uczniów szkół zawodowych i technicznych, szczególnie kierunków związanych z motoryzacją, technologią i ochroną środowiska. Celem projektu jest zapoznanie uczniów z technologią wodorową, jej potencjałem jako paliwa przyszłości oraz wyzwaniami technologicznymi i ekologicznymi, które towarzyszą jej rozwojowi. W trakcie realizacji zadania uczniowie będą analizować, jak wodór może przyczynić się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych i uniezależnienia energetycznego od paliw kopalnych.

Każda grupa stworzy prezentację multimedialną na temat wybranych aspektów technologii wodorowej, omawiając produkcję, magazynowanie, korzyści oraz wyzwania związane z wdrażaniem wodoru jako paliwa. Uczniowie będą pracować samodzielnie, zbierając informacje, a także zespołowo, przygotowując prezentację i dzieląc się wnioskami.

Dzięki realizacji tego WebQuestu uczniowie:

• Poznają technologie związane z wykorzystaniem wodoru jako paliwa oraz jego właściwości chemiczne i fizyczne.

• Zrozumieją aspekty ekonomiczne, ekologiczne i społeczne technologii wodorowej.

• Rozwiną zdolność do analizy różnych technologii paliwowych oraz ich przyszłych zastosowań.

• Przećwiczą pracę grupową i indywidualną oraz prezentację zebranych informacji.

Uczniowie będą pracować zarówno samodzielnie, zbierając informacje, jak i w grupach, tworząc prezentacje na temat różnych aspektów wykorzystania wodoru jako paliwa przyszłości. Projekt pozwoli im rozwinąć umiejętności pracy grupowej, planowania oraz efektywnego wkładu indywidualnego w realizację projektu w określonym czasie.

Sugerowany czas na realizację WQ:

Uczniowie nad realizacją procesu będą pracowali 12 godzin lekcyjnych.

Kryteria oceny, oceniane będą:

• stopień wyczerpania tematu (maksymalna ocena: 5, przekroczenie tej wiedzy: ocena 6),

• estetyka prezentacji oraz sposób przedstawienia informacji,

• zaangażowanie i umiejętność współpracy uczniów.

Ewaluacja:

• Nauczyciel pomoże uczniom przeanalizować treści wspólnie z nimi, aż do momentu ich zrozumienia przez uczniów. Będzie służyć im pomocą, radą, wyjaśnieniami, a nie gotowymi rozwiązaniami. Taka metoda będzie dobrą formą wdrażania do samodzielnego działania i twórczego myślenia.

• Nauczyciel powinien dokładnie przeanalizować treści wspólnie z uczniami, aż do momentu ich zrozumienia przez uczniów. Powinien jednak bardziej służyć im pomocą, radą, wyjaśnieniami, a nie gotowymi rozwiązaniami. Taka metoda będzie dobrą formą wdrażania do samodzielnego działania i twórczego myślenia.

• Podział na grupy może być dokonany według różnych kryteriów, np. ze względu na możliwości poznawcze uczniów, ich umiejętności, zainteresowania, tak aby „równo” rozłożyć siły w poszczególnych grupach.

• Nauczyciel może pomagać uczniom, gdy pracują w grupach zadając im pytania naprowadzające. Należy pamiętać, że uczą się oni nowego sposobu pracy (procesu).

• Nauczyciel powinien podawać uczniom konkretne informacje dotyczące oceny ich osiągnięć, zarówno w czasie pracy grupowej, jak i przy podsumowaniu wyników.

• Czas na realizację projektu powinien być dostosowany do możliwości uczniów. Nie jest z góry narzucony. Podane ramy czasowe poszczególnych etapów procesu należy traktować orientacyjnie.

Image